เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง
จังหวัดแพร่

ประวัติความเป็นมา

เมื่อปี พ.ศ. 2525 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ได้ทรงเสด็จมาที่อ่างเก็บน้ำห้วยเป๊าะ ท้องที่ หมู่ที่ 1 ตำบลห้วยหม้าย อำเภอสอง จังหวัดแพร่ เพื่อทรงเปิดอ่างและทรงปล่อยปลา เมื่อเสร็จพิธีเรียบร้อยแล้วสมเด็จพระบรมราชินีนาถได้ทรงตรัสถามราษฎรที่เข้าเฝ้ารับเสด็จว่ามีป่าอยู่ไกลไหม และสัตว์ป่ายังมีอยู่หรือไม่ อะไรบ้าง ราษฎรที่ถูกถามก็ตอบว่า ป่าอยู่ไม่ไกล และสัตว์ป่าก็บังมีอยู่มาก สมเด็จพระบรมราชินีนาถทรงดดำริว่า อยากให้รักษาป่าและสัตว์ป่าแห่งนี้ให้เป็นการถาวร เพื่อความอุดมสมบูรณ์ของป่าและสัตว์ป่า เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารเพื่อการกสิกรรมของราษฎรต่อไป หลังจากนั้นสมเด็จพระบรมราชินีนาถได้ทรงส่งราชเลขาส่วนพระองค์มาหารายละเอียดเกี่ยวกับป่าแหล่งนี้ และส่งให้จังหวัดดำเนินการ ทางจังหวัดดำเนินการ ทางจังหวัดได้เสนอเรื่องราวไปยังกรมป่าไม้เพื่อให้ดำเนินการจัดตั้งตามโครงการพระราชประสงค์ สถานที่ตั้งและอาณาเขต

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง อยู่ในท้องที่ ตำลบ้านกลาง และตำบลห้วยหม้าย อำเภอสอง จังหวัดแพร่ เนื้อที่ประมาณ 97 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 60,625 ไร่ พื้นที่รับผิดชอบอยู่ในแผนที่สภาพภูมิประเทศ มาตราส่วน 1:50,000 หมายเลขระวาง 5046III ลักษณะภูมิประเทศ

พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงชันสลับซ้อน มีเทือกเขายางติดต่อกันชั้นๆ มีความสูงจากระดับน้ำทะเล ประมาณ 300-1,189 ม. มีความลากชันตั้งแต่ 35-40 องศา ลักษณะภูมิอากาศ

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง ตั้งอยู่ในเขตลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ มีฤดู 3 ฤดูกาล ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน มีอากาศร้อนอบอ้าว ประมาณ 35-38 องศาเซลเซียส ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่ เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน มีฝนตกชุกประมาณ 800-1,000 มิลลิเมตร ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม มีอากาศหนาวจัด อุณหภูมิประมาณ 10-17 องศาเซลเซียส ชนิดป่าและพรรณไม้

ป่าดอยหลวงเป็นป่าที่สมบูรณ์มาก มีต้นไม้ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่นและมีพันธุ์ไม้หลายชนิดขึ้นอยู่สภาพป่าถูกรบกวนน้อยมาก แบ่งชนิดของป่าได้ ดังนี้

1.ป่าเต็งรัง (Dry Dipterocarps Forest) ป่าชนิดนี้จะพบได้ตามยอดเขาและสันเขาโดยเฉพาะบนสันเขา ดอยหลวง พรรณไม้ที่ข้อยู่ได้แก่ รัง เต็ง เหียง หลวง รกฟ้า ฯลฯ พวกไม้พื้นล่างเป็นพวกหญ้า เพค ปรง เป็ง ฯลฯ

2.ป่าเบ็ญจพรรณชื้น (Mixed Deciduous Forest) ป่าชนิดนี้มีความชุ่มชื้นมากกว่าป่าเต็งรังอยู่ถัดจากป่าเต็งรังลงมาถึงบริเวณลำห้วย พรรณไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ ประดู่ แดง มะค่าโมง มะค่าแต้ ตะแบกใหญ่ ชิ่งชัน ยมหิน อ้อยช้าง ปออีเก้ง เสลา อินทนิน ตะเคียนหิน ซ่านและไผ่ต่างๆ

3. ป่าดิบแล้ง (Dry Evergreen Forest) ป่าชนิดนี้จะพบตามบริเวณขุนห้วย ซึ่งพื้นดินมีความชุ่มชื้นสูงมาก พรรณไม้ที่ขึ้นอยู่จะเป็นไม้ไผ่ผลัดใบ ได้แก่ ตะเคียนหมู ตะเคียนทอง มะไฟป่า ยาง จำปีป่า และหวาย นอกจากนี้ บริเวณสันเขาเขตติดต่อจังหวัดลำปางมีความสูงมากบางช่วงมีสนสองใบสนสามใบขึ้นอยู่ สัตว์ป่า

สภาพป่าในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวงมีหลากหลายชนิด เช่น ป่าทึบ ป่าโปร่ง ป่าไผ่ มีไม้ที่ให้ผลและใบซึ่งเป็นอาหารของสัตว์ป่า กระจัดกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ จึงทำให้มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่หลายชนิด เช่น ค่าง ลิงวอก หมีควาย ชะนี อีเห็น เก้ง หมูป่า เลียงผา กระจง ลิ่น ตุ่น กระรอก เต่า งู นกชนิดต่าง ๆ ไก่ป่า แหล่งความงามตามธรรมชาติ

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง มีสถานที่น่าสนใจ คือ

1.ถ้ำผาแง่แดง อยู่ห่างจากที่ทำการเขตฯ ดอยหลวง ประมาณ 4 กิโลเมตร ตั้งอยู่บนหุบเขาสูงภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อย สวยงามมาก ความลึกของถ้ำประมาณ 30 เมตร ความกว้างประมาณ 12 เมตร

2. ถ้ำผาปก ตั้งอยู่ยอดเขาสูง ใกล้กับหน่วยพิทักษ์ป่าห้วยหม้าย ระยะทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร จากหน่วยฯ สามารถมองเห็รทิวทัศน์ของอำเภอสอง ถ้ำผาปกเป็นถ้ำขนาดเล็ก แต่มีความลึกมากและมีประวัติอันยาวนาน

3. น้ำตกห้วยจันทร์ อยูห่างจากที่ทำการเขตฯ ประมาณ 4 กม. มีความสูงประมาณ 7-10 เมตร

4. บ่อน้ำร้อน ตั้งอยู่กลางลำห้วยโป่ง ในบริเวณที่ทำการเขตฯ ดอยหลวง เส้นทางคมนาคม

การเดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงจังหวัดแพร่ เดินทางได้ 2 ทาง คือ ทางบกโดยรถยนต์และรถไฟทางอากาศทางเครื่องบิน

ทางบก โดยทางรถยนต์ มีรถยนต์โดยสารประจำทางปรับอากาศจากสถานีขนส่งหมอชิต กรุงเทพฯ ถึงสถานีขนส่งจังหวัดแพร่ ระยะทางประมาณ 570 กม.

ทางรถไฟ ขึ้นรถไฟที่สถานีรถไฟหัวลำโพง ถึงสถานีรถไฟเด่นชัย ต่อรถโดยสารรับจ้างหรือรถยนต์โดยสารประจำทางไปสถานีขนส่งแพร่ ต่อรถยนต์โดยสารประจำทางถึงอำเภอสอง จากนั้นต้องจ้างเหมารถยนต์รับจ้าง หรือรถจักรยานยนต์รับจ้างเข้าไปยังที่ทำการเขตฯ ราคาประมาณ 50-100 บาท

การติดต่อ

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยหลวง ตู้ปณ. 5 อำเภอสอง จังหวัดแพร่ 54120

สำนักงานป่าไม้เขตแพร่ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ 54000 โทร. 054-51116