เจดีย์ปล่อง

[กระโจมไฟ]

วัดเจดีย์ปล่อง เป็นภาษาที่ชาวบ้านเรียกกันตามลักษณะรูปทรงของเจดีย์  รูปทรงเจดีย์โบราณที่อยู่ในกลุ่มเจดีย์ปล่อง พบว่ามีเพียงสามวัดในเชียงใหม่ คือ วัดพวกหงษ์ วัดร่ำเปิง และวัดเจดีย์ปล่อง

วัดเจดีย์ปล่อง ปรากฏหลักฐานการก่อสร้างราวพุทธศตวรรษที่ 21 สร้างขึ้นในรัชสมัยพญาติโลกราชถึงพญาแก้ว เป็นศิลปะล้านนาระยะที่ 3 โดยมีลักษณะรูปแบบศิลปกรรมเป็นเจดีย์ทรงกลมยังไม่ได้ทำการขุดแต่งจึงไม่สามารถทราบลักษณะฐานได้ เหนือขึ้นไปเป็นชั้นกลมย่อ 7 ชั้นมีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปอยู่โดยรอบแต่ละชั้น

วัดเจดีย์ปล่อง หรือ วัดเชียงโฉม ตั้งอยู่ที่ซอยเจดีย์ปล่องเยื้องประตูสถาบันราชภัฏเชียงใหม่ทางทิศเหนือ ปรากฏชื่อของวัดเชียงโฉมในปี พ.ศ.2088 ในสมัยพระนางจิรประภาเทวี สมัยนั้นเจ้าฟ้าเมืองนายนำพวกเงี้ยวได้ยกทัพมาตีเมืองเชียงใหม่ตั้งทัพอยู่ที่เวียงสวนดอกแล้วเคลื่อนทัพมาทางค่ายเชียงโฉม เข้าตีเมืองเชียงใหม่ สันนิษฐานว่าสมัยนั้นเชียงโฉมคงมีฐานะเป็นเมืองหน้าด่านของเชียงใหม่ นอกจากนั้นในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่และตำนานสิบห้าราชวงศ์ กล่าวว่าในยุคของพญามังราย บริเวณนอกกำแพงเมืองมีชุมชนสำคัญที่มีคำขึ้นต้นว่า "เชียง" อยู่ 3 แห่ง ได้แก่ เชียงยืน ปัจจุบันคือบริเวณวัดเชียงยืน เชียงเรือก ปัจจุบันอยู่บริเวณประตูท่าแพ และเชียงโฉม ปัจจุบันคือวัดเชียงโฉม

เอกสารประกอบ 
นภา แก้วมาเรือน >>> สารคดีแกะรอยเจดีย์ปล่อง
ประวิทย์ ตันตลานุกุล >>> 5 องค์พระเจดีย์คู่บารมีพระธาตุเจ้าดอยสุเทพ